ประวัติ

โบราณสถานธาตุกุดแห่น้อย หมู่ที่ ๒ บ้านนาดอกไม้ ตำบลชุมแพ อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น ประกอบไปด้วยฐานสิน(พระอุโบสถ) ก่อด้วยอิฐสอดิน ขนาดกว้าง ๙ เมตร ยาว ๑๑ เมตร หันหน้าไปทางทิศตะวันตก ผนังด้านหลังทึบ ส่วนผนังอีก ๓ ด้านเหลือร่องรอยเฉพาะส่วนฐานเท่านั้น สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นสิมโปร่ง คือมีผนังทึบด้านหลัง และเปิดโล่งบริเวณด้านหน้า ภายในสิมมีเสาไม้รองรับโครงสร้างหลังคาที่ทำจากไม้ ด้านในสุดของฐานอาคารเป็นที่ประดิษฐานของธาตุ (เจดีย์) ซึ่งชาวบ้านเรียกว่าธาตุกุดแห่น้อย องค์ธาตุก่ออิฐสอดินถือปูน อยู่ในแผนผัง รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส โดยมีการก่อขยายมุขด้านทิศตะวันตกและทิศใต้เพิ่มเติมในสมัยหลัง ปัจจุบันองค์ธาตุอยู่ในสภาพชำรุดคงเหลือแต่เพียงส่วนฐานเท่านั้นโบราณสถานแห่งนี้กำหนดอายุราวพุทธศตะวรรษที่ ๒๒-๒๔ สมัยวัฒนธรรมล้านช้าง